(Handboog)sport als medicijn voor militairen

Een zoektocht naar actief dienende militairen die baat kunnen hebben bij gezamenlijk sporten. Dat is de omschrijving van de missie die een drietal sportambassadeurs-met-een-krasje hebben ingezet. “De angst om als militair niet meer voor vol te worden aangezien, moet uit het systeem”, vinden kapitein Jan Heun, sergeant-majoor van de mariniers Bart van der Burg en adjudant Jacco Dudink.

Adjudant Jacco Dudink kennen we uit onze sport en nam eerder dit jaar deel aan de Invictus Games met de recurve boog. Dudink en sergeant-majoor van de mariniers Bart van der Burg, beiden PTSS, doorliepen een vergelijkbaar traject. “Toen ik hoorde dat je hier kon sporten met lotgenoten dacht ik aanvankelijk: dat is niks voor mij”, bekent Dudink. “Het is spannend. Iets dat bij iemand met PTSS dubbel hard aankomt. Niemand in mijn werkomgeving wist van mijn problemen na een uitzending naar Soedan. Tot een paar weken voordat ik hier ging sporten wist niemand dat ik dit ging doen.” Na de eerste training bleef Dudink weg met allerlei drogredenen. “Het is dan zó belangrijk dat er dan iemand belt met de vraag waar je blijft, hoe het met je gaat. Daar ligt dus een taak voor ons.”

Jacco Dudink tijdens de Invictus Games in Sydney 2018, Nederland deed mee met 5 deelnemers

De eerste tekenen van deze missie zijn hoopvol. Twee weken geleden op zaterdag 20 augustus was de eerste open training bij sportcentrum van het Militair Revalidatiecentrum (MRC) in Doorn. Een oproep op diverse in- en externe kanalen leverde ruim zeventig aanmeldingen op. “Een succes, waarop we vooral moeten voortbouwen onder het bekende motto ‘boeien, binden en behouden’. Dit hóórt bij goed werkgeverschap”, zegt een van de initiators Edwin de Wolf.

Dudink vond uiteindelijk baat in de individuele sport handboogschieten en in teamverband het zitvolleybal. “Als ik bij het MRC ga sporten, heb ik niks te maken met een zorgverlener of dat er een tijdklok gaat lopen. Het is ook niet zo dat je wordt beloofd dat je na zes trainingen genezen bent. Dit is een informeel zorgsysteem.”

Marco Tessers draaide meerdere missies in voormalig Joegoslavië. © Sergeant-majoor Hillinga

Marco Tessers kwam in 1993 op ten tijde van de dienstplicht op en draaide meerdere missies in voormalig Joegoslavië en maakte daar als de Dutchbatter veel mee. Ook dingen die hem hebben getekend. “Debriefing’? Geen sprake van, je moest meteen door. Ik heb er verder ook nooit bij stilgestaan, tot het moment dat ik zelf kinderen kreeg. De meiden hebben bij mij ook alles getriggered. Inmiddels werk ik niet meer bij Defensie, ben ik afgekeurd en ben ik al blij als ik mijn steentje kan bijdragen in het huishouden.” Van huishouden naar handboogschieten op een groot, internationaal evenement is een reuzenstap. Via een laagdrempelig initiatief voor langdurig zieke militairen én veteranen in Havelte kwam Tessers via Michel Jansen, die ook in het Invictus-team zit, in Doorn bij een open training voor de Invictus Games terecht. Dat sporten bleek hartstikke leuk en er is niemand die je daar veroordeelt. En gebeurt er eens iets waardoor je op scherp staat, is er altijd iemand met een luisterend oor of een brede schouder. “Ik zie het als een grote therapiegroep.”

“Zwemmen deed ik al veel langer, maar die handboog? Michel Jansen daagde mij er een paar jaar geleden voor uit. ‘Da’s voor indianen’, was mijn primaire reactie. Eenmaal bezig werd ik geconfronteerd met mijn gebrek aan concentratie en bleek het toch allemaal niet zo simpel. Toen ik een stuk of twintig pijlen verschoten had, wist ik dat ik mijn uitdaging gevonden had. Eerst leende ik materiaal maar inmiddels heb ik een eigen boog, helemaal afgesteld op mijn persoontje. Ik ben eigenlijk wel een beetje verslaafd. Elke dinsdag trainen we met het team in Doorn, en daarnaast ben ik vaak bij de handboogvereniging in Lelystad.” – Marco Tessers

Ook aanwezig tijdens de Invictus Games was sergeant-majoor Hille Hillinga. Hillinga niet actief als sporter tijdens de Invictus Games in Den Haag maar als defensiefotograaf. Als militair bij 11 Luchtmobiele Brigade raakte hij gewond in Afghanistan. Nu werkt nu als combatfotograaf bij het Mediacentrum Defensie. Zodoende legde hij onder meer de Invictus Games in Den Haag vast. Maar het bleef niet bij beelden schieten voor Hillinga, hij pakte ook zelf de boog op.

“Ik ben altijd al een energieke jongen geweest maar na mijn uitzending Afghanistan ben ik een stuk onrustiger geworden. Door mijn functie bij de infanterie is er in geramd dat ik snel moet kunnen buren op mijn doel. En dat zit er dus altijd al in. Mijn ambitie om mee te mogen doen met de invictus games is een hele stap voor me geweest. Boogschieten heeft me altijd geboeid en ik besloot een training mee te doen. Die training ramde ik letterlijk 6 pijlen in 30 seconde in het doel. Silvia Gerrits die mij traint keek me aan en zei: het is geen automatisch wapen! Het stukje stappenplan en de rust kwam als feedback waar ik het best lastig mee had in het begin. Uiteindelijk na een aantal trainingen met goede hulp van Silvia en Reinier heb ik mijn rust gevonden en kan ik eindelijk ontspannen. Wat voor mij uniek is, en waar ik weer enorm veel energie uithaal. Dit is niet alleen een onwijs gave sport maar ook stiekem een therapie voor me geworden!” – sergeant-majoor Hille Hillinga

De open trainingen bij het MRC in Doorn gelden, voor wie dat aangeeft, ook als selectie voor de Invictus Games. De volgende editie staat volgend jaar september in Düsseldorf op het programma. Teammanager Edwin de Wolf en zijn staf mikken daarbij op een mix van actief dienende militairen, nieuwe deelnemers én een deel ervaren leden. Zij kunnen zich nog steeds melden via sportplatform@mindef.nl.

Tekst: Evert Brouwer & KAP Jaap Wolting
Beeld: sergeant-majoor Hille Hilling