Schieten met een aanpassing of hulpmiddel, hoe werkt dat?

De handboogsport is voor vrijwel iedereen toegankelijk. Van jong tot oud en waar nodig met aanpassingen voor mensen die een beperking hebben. Voor deze laatste groep zijn er vaak aanpassingen mogelijk waardoor het toch mogelijk wordt of blijft om de sport te beoefenen. 

Op het moment dat sporters die een aanpassing en/of hulpmiddel gebruiken willen gaan deelnemen aan officiële wedstrijden is het van belang om te weten welke actie er ondernomen moet worden.

Dispensatie of classificatie

Wanneer sporters die een aanpassing en/of hulpmiddel moeten gebruiken bij het schieten, ook deel willen gaan nemen aan officiële wedstrijden, is dat alleen toegestaan wanneer ze een ‘classificatie’ of ‘dispensatie’ toegekend hebben gekregen. Daarvoor zal de sporter zelf een aanvraag moeten doen.

Classificaties worden gedaan door een erkende “classifier”, iemand die de beperking van de sporter in relatie tot de (specifieke) sport beoordeelt. Classificaties vallen onder de IPC-code, de code van het Internationaal Paralympisch Comité. Nadat een sporter geclassificeerd is, kan deze uitkomen in para-handboogwedstrijden, maar ook in reguliere wedstrijden als para-schutter. De schutter kan daarmee ook Nederlandse records in de para-klasse behalen of verbeteren. Binnen classificaties is er een verschil tussen nationale en internationale classificaties. Bij een nationale classificatie kan de schutter in nationale (para) wedstrijden als para-schutter meedoen. Voor deelname aan internationale para-wedstrijden is ook een internationale classificatie noodzakelijk.

Dispensaties kunnen worden toegestaan door KHSN als nationale sportbond. Nadat een dispensatie is toegekend, mag de sporter de aanpassing en/of het betreffende hulpmiddel tijdens nationale wedstrijden gebruiken, maar valt de sporter niet onder de groep para-sporters. Deelnemen aan para-wedstrijden en/of het verbreken van Nederlandse (para-) records is daarom ook niet mogelijk.

Een classificatie of dispensatie aanvragen

Classificatie, oftewel de klassenindeling, wordt bepaald door het uitvoeren van keuringen bij sporters met een lichamelijke of visuele beperking. De procedure voor het aanvragen hiervan is te vinden in de KHSN Kennisbank ‘Classificatie procedure’. Een verzoek tot dispensatie verloopt via dezelfde procedure.

Regelgeving voor schieten met een aanpassing

Sporters met een lichamelijke beperking nemen deel in de standaardklassen en/of categorieën of in specifieke klassen en categorieën. Voor deze sporters gelden de regels zoals vastgelegd in artikel 21 van Boek 3 van het reglement van World Archery (WA), waarin hulpmiddelen en speciale voorwaarden zijn beschreven. Belangrijk is dat de IPC-code wordt gevolgd. In deze code is aangegeven dat een sporter met een dispensatie geen voordeel ondervindt aan het toegestane hulpmiddel ten opzichte van een sporter zonder beperking en dus zonder een hulpmiddel.

Veelgestelde vragen

Mag ik bij de vereniging schieten met aanpassingen zonder dispensatie of classificatie?
Ja, bij de vereniging mag jij schieten zoals jij wilt binnen de geldende regels van de vereniging. Wij moedigen alle verenigingen aan om het voor iedereen mogelijk te maken om onze sport te beoefenen.

Waarom is er een verschil tussen dispensaties en classificaties?
Met het onderscheid tussen dispensaties, nationale classificaties en internationale classificaties maken we het voor zoveel mogelijk mensen mogelijk om in wedstrijdverband deel te kunnen nemen aan wedstrijden. De regels/eisen bij dispensaties zijn soepeler dan bij classificaties en dragen daarom bij aan het inclusieve karakter van de handboogsport.

Welke beperkingen komen in aanmerking?
De geldende dispensatie of classificatie is afhankelijk van de beperking van een sporter. Binnen de IPC-code worden beperkingen als verminderde spierkracht, verminderd bewegingsbereik, verlies van ledemaat of ledemaat deficiëntie, visuele beperkingen en meer erkend voor een classificatie. Ook zijn er beperkingen die niet worden erkend, maar dan wel weer in aanmerking kunnen komen voor een dispensatie. Het Para-Archery Classifiers Handbook is bedoeld voor classificeerders maar biedt ook voor sporters en begeleiding inzicht in het proces en de regels.

Hoe vraag ik een dispensatie of classificatie aan?
Het aanvragen van een classificatie kan middels het stappenplan in de Classificatie procedure. De aanvraag voor dispensatie is gelijk aan een classificatie maar geeft hij/zij op het formulier aan om een dispensatie te willen aanvragen.

Kan ik met een (tijdelijke) blessure ook dispensatie aanvragen?
Het gebruik van hulpmiddelen op wedstrijden door sporters zonder classificatiepas is niet toegestaan. Sporters met een tijdelijke beperking (bv. blessure) kunnen geen gebruik maken van de dispensatieregeling, maar kunnen in overleg met de organisatie buiten mededinging deelnemen.

Aan welke wedstrijden mag ik wel en niet meedoen?
In het reglement Classificaties en Dispensaties staat een volledig overzicht van wedstrijden waar sporters met een dispensatie, nationale classificatie en internationale classificatie aan deel kunnen nemen. Sporters met een dispensatie deelnemen aan alle wedstrijden met uitzondering van NK’s en Interlands. Sporters met een nationale of internationale classificatie kunnen deelnemen aan alle nationale wedstrijden. Sporters met een internationale classificatie kunnen ook uitkomen in internationale reguliere en para-wedstrijden. Het NK 3D staat wel open voor alle sporters, dus ook voor sporters met een dispensatie.